به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

تنهایی سالمندان را دریابید

تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۲۹۸۱۴

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، خانواده به عنوان نهادی اساسی، حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی را از افراد در مراحل مختلف زندگی فراهم می‌آورد و طی دوره‌های مختلف، مسئولیت‌های مختلفی نسبت به اعضای خود دارد. درحالی که بخشی از مسئولیت‌های خانواده، حمایت از اطفال و کودکان است، در مراحل دیگر، مسئولیت حمایت از سالمندان برعهده دیگر اعضای خانواده است که به نسل بعد مربوط می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در بررسی وضعیت خانواده طی تاریخ مشاهده می‌شود که در گذشته، خانواده‌ها احساس مسئولیت بیشتری نسبت به سالمندان داشتند، اما با گذشت زمان و صنعتی و شهری شدن جوامع، امروزه این احساس مسئولیت نسبت به آنها کاهش یافته و این خود سبب شده است تا بسیاری از سالمندان در سنین بالا دچار احساس انزوا، تنهایی، رهاشدگی و طرد شوند.

محققان کشور با بررسی وضعیت تنهایی سالمندان در یک مطالعه پژوهشی، ابعاد این موضوع را نشان داده و اطلاعاتی را در خصوص نحوه برخورد با آن ارائه داده اند.

بنا بر گفته‌های پژوهشگران این حوزه، امروزه بسیاری از سالمندان، دوران پیری را دوران تنهایی توصیف می‌کنند و به عنوان تجربه‌ای ناخوشایند از آن هراس دارند. احساس تنهایی می‌تواند در کنار ارزش ندادن به سالمندان، بازنشستگی و کاهش درآمد ناشی از آن، کاهش ارتباطات اجتماعی، افزایش بیماری، فوت یکی از نزدیکان و سایر مسائلی که افراد در دوران سالمندی با آن مواجه هستند، تشدید شود، به طوری که نتایج بسیاری از تحقیقات جهانی مبین این هستند که احساس فوق، به پدیده‌ای گسترده و فراگیر تبدیل شده که ۲۵ تا ۵۰ درصد کل جمعیت بالای ۶۵ سال را برحسب سن و جنس تحت تأثیر قرار داده است.

در ایران نیز طی سال‌های اخیر با کم شدن متوسط بعد خانوار، افزایش امید به زندگی و نیز افزایش سالخوردگی، انتظار می‌رود مسائلی از این دست به وفور مشاهده شود.

در تحقیقی که در همین زمینه  پژوهشگران دانشگاه الزهرا انجام داده اند، تجربه زیسته والدین از تنهایی خود به شیوه پدیدارشناختی مورد بررسی و ارزیابی علمی قرار گرفته است.

این تحقیق با استفاده از روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با ۲۰ تن از افراد سالمند شامل ۹ مرد و ۱۱ زن انجام شده است و داده‌های حاصل از آن با روش‌های آماری، تجزیه و تحلیل شده اند.

بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، اکثر شرکت‌کنندگان این مطالعه بدون توجه به تعداد فرزندان یا جنسیت خود، به وضوح احساس تنهایی را تجربه می‌کنند، اما نوع ادراک آن‌ها از تنهایی با توجه به ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی متفاوت است. این یافته‌ها حاکی از آن هستند که تنهایی سالمندان و رفع آن، نیازمند اتخاذ راهبرد‌های حمایتی از سوی اعضای خانواده، مراقبان سلامت و سیاست‌گذاران است.

مینا اینانلو، محقق گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی واقتصادی دانشگاه الزهرا و همکارش اظهار داشته اند: تنهایی دوران سالمندی را می‌توان از ابعاد اجتناب ناپذیر زندگی فردی در جهان امروز دانست، زیرا افزایش طول عمر، افزایش امید به زندگی، تغییرات ساختاری-کارکردی خانواده و تحولات چرخه زندگی، زمینه ساز بروز ناخواسته این پدیده شده اند. آنها افزوده اند: به طور مسلم، کیفیت تجربة تنهایی، فقط یک امر فردی و روان شناختی نیست و از شرایط اقتصادی، اجتماعی، نهادی و هنجاری جوامع بسیار متأثر است. به همین علت، مطالعه تجربه زیسته از تنهایی در سالمندی با توجه به تحولات جمعیت شناختی در جامعه امروز، از ضرورت‌های پژوهشی و سیاستگذاری است.

طبق نظریه حمایت اجتماعی، علاوه بر دوری یا نزدیکی، فراوانی روابط اجتماعی نیز در برقراری عاطفی، مصاحبتی، مشورتی، خدماتی و کاری تأثیر دارد. اموری نظیر بازتولید روابط اجتماعی، پرداختن به برخی فعالیت‌های اجتماعی، کنش مبتنی بر مبادله و ارتباط با خدا نشاندهنده کنشگری فعالانه سالمندان در مواجهه با تنهایی است؛ چیزی که با باور رایج مبنی بر کنشگری منفعلانه در دوران سالمندی در تضاد است.

به گفته اینانلو و همکارش، یافته‌های ما نشان دادند سالمندان همواره برای رفع تنهایی دست به اقدامات مختلفی می‌زنند که با توجه به سطح توان جسمی، اقتصادی و تحصیلاتی می‌توانند متفاوت باشند. برای مثال سالمندانی که از وضعیت اقتصادی مناسب برخوردارند، از مبادله یا نوعی بده بستان استفاده می‌کنند؛ یعنی ارائه خدمات از سوی والدین و دریافت حمایت از سوی فرزندان. یا سالمندانی که از تحصیلاتی مناسب برخوردار هستند، اوقات خود را با مشارکت در برخی فعالیت‌ها نظیر فعالیت‌های داوطلبانه در سازمان‌های مردم نهاد می‌گذرانند.

این یافته‌های علمی پژوهشی که بدون شک می‌توانند موجبات توجه بهتر به وضعیت تنهایی زیسته سالمندان را فراهم آورند، در نشریه‌ای با نام «مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران» انتشار یافته اند. این نشریه را موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در قالب فصل نامه منتشر می‌کند.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: سلامت انزوای اجتماعی پیری حمایت اجتماعی حمایت خانواده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۲۹۸۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توضیح دانشگاه تهران درباره بهره مندی از ظرفیت شخصیت‌های حقوقی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تهران، متن توضیح روابط عمومی دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران به این شرح است:

باسمه تعالی

در پی انتشار هدفمند برخی اخبار در خصوص انتصابات صورت گرفته در دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران به استحضار عموم دانشگاهیان می‌رساند که دانشکده علوم خانواده با هدف تأمین نیروی انسانی متخصص در راستای تحکیم بنیان خانواده، افزایش مشارکت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زنان، توجه به عرصه خانواده، جمعیت و سلامت آن، تولید دانش بومی، بازبینی و طراحی رشته‌های مرتبط به منظور کاهش چالش‌های این حوزه و بر اساس اصول حاکم بر قانون اساسی، منویات مقام معظم رهبری و سیاست‌های دولت مردمی شکل گرفته است. برای تحقق اهداف مذکور، شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده تشکیل گردیده است که برخی از کارکردهای مورد انتظار این شورا عبارتند از:

• سیاستگذاری و نیازسنجی برای جذب هیأت علمی دانشکده بر اساس سیاست‌ها و استانداردهای دانشگاه تهران؛

• تعیین راهبردها برای متمرکزسازی و ایجاد پایگاه علمی، پژوهشی، تخصصی و همچنین اجرایی در راستای بهبود نقش‌پذیری خانواده در نظام اجتماعی در قالب نگرش خانواده به مثابه بنیان اجتماع.

• تجمیع میان رشتگی‌های موجود در حوزه مطالعات خانواده و رشته‌های مشابه

• زیست بوم‌سازی و توسعه چندبعدی فعالیت‌های مرتبط با خانواده، زنان و جمعیت

• توسعه مطالعات میان رشتگی با هدف قرار دادن محور سلامت خانواده از منظرهای سلامت اجتماعی، سلامت جسمی، روحی، معنوی و فکری

• طراحی الگوهای علمی و نهادهای پژوهشی برای توسعه و ارتقای شاخص‌های رفاه اجتماعی بر پایه و محوریت خانواده

• تقویت مشارکت اجتماعی خانواده محور و زنان در مواردی همچون نوآوری، کارآفرینی، اقتصاد خانواده محور و کارآفرینی مبتنی بر مشارکت خانواده

• طراحی سازوکارها و برنامه‌ها به‌منظور مشارکت فعال و پویا در حوزه مسائل و چالش‌های مرتبط با خانواده

• طراحی سازوکارهای عملیاتی به‌منظور پرورش و ارتقای شایستگی‌های پژوهشگران کوشا در حوزه خانواده

شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده مرکب از اعضایی با شخصیت حقوقی و حقیقی است که برخی از اعضای حقوقی آن عبارتند از:

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده یا نماینده تام‌الاختیار (خانم دکتر انسیه خزعلی)

دبیر ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نماینده تام‌الاختیار (خانم دکتر جمیله علم الهدی)

دبیر ستاد خانواده و زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نماینده تام‌الاختیار (خانم دکتر فهیمه فرهمند پور)

مشاور امور زنان و خانواده وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (خانم دکتر فخرالسادات نصیری)

مشاور امور زنان و خانواده رئیس دانشگاه تهران (خانم دکتر فاطمه یزدیان)

علاوه بر شخصیت‌های حقوقی مذکور، برخی شخصیت‌های علمی و دانشگاهی فعال در حوزه زنان و خانواده از دانشگاه تهران و سایر دانشگاه‌های ایران و جهان نیز عضو حقیقی شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده هستند که توسط رئیس دانشگاه تهران منصوب شده و یا خواهند شد.

همچنین دانشکده علوم خانواده به منظور تحقق مطالبه رئیس محترم دانشگاه تهران جهت ایفای نقش محوری در زمینه فعالیت‌های علمی، تحقیقاتی و حل مسائل حوزه زنان و خانواده در کشور، علاوه بر جذب اعضای هیأت علمی جوان، از ظرفیت استادان پیشکسوت و برجسته دانشگاه‌های مختلف که دارای تخصص‌های مرتبط با رشته‌ها و گروه‌های آموزشی این دانشکده هستند، به صورت استاد وابسته بهره خواهد برد.

کد خبر 6095570